کتاب شیمی دوازدهم از انتشارات مبتکران در دو جلد به چاپ رسیده، این دو جلد که از سری کتابهای تست جامع است، نوشتهٔ بهمن بازرگانی است. کتاب دو جلدی شیمی دوازدهم، قابل استفاده برای دانشآموزان دوازدهم رشتههای ریاضی فیزیک و علوم تجربی است. جلد اول این کتاب شیمی ۱۲ مبتکران، شامل تمامی مباحث مربوط به فصل اول و دوم شیمی دوازدهم است (تست، درسنامه و پاسخنامهٔ مربوط به فصل اول و دوم در جلد اول است). جلد دوم شامل فصلهای سوم و چهارم شیمی دوازدهم است.
دربارهٔ بهمن بازرگانی؛ نویسنده کتاب شیمی دوازدهم مبتکران
مهندس بهمن بازرگانی از مولفین و مدرسین برتر شیمی در سطح کشور است که تالیفات زیادی در درس شیمی با همکاری انتشارات مبتکران داشته است. کتابهای این نویسنده از سطح علمی بالایی برخوردار است و خودآموز بودن تالیفاتش قابل توجه است.
ساختار و مشخصات کتاب شیمی دوازدهم تست مبتکران (جلد دوم)
هر فصل از کتاب شیمی دوازدهم تست مبتکران به چندین عنوان و زیرعنوان تقسیم شده است که برای هر کدام، تست، درسنامه و پاسخنامه جداگانه طراحی شده است. لحن و بیان کتاب بهگونهای است که دانشآموز را با خود همراه میکند؛ به این معنا که در هر قسمت از کتاب، مطالبی مرتبط با موضوع مورد بحث را با فونتی غیر از فونت اصلی که عموماً جنبهٔ طنز و سرگرمی دارند، آورده که شیوهٔ جذابی برای انگیزه دادن به دانشآموز برای ادامهٔ مطالعه کتاب است. هر دانشآموزی با هر سطحی میتواند از این کتاب استفاده کند.
کتاب شیمی ۳ مبتکران شامل بخشهای زیر است:
۱- تست
۲- آزمون چکاپ
۳- آزمون جامع
۴- پاسخنامه کلیدی
۵- ایستگاه درس و نکته (درسنامه)
۶- پاسخنامه تشریحی
تستها
شروع کتاب شیمی دوازدهم تست مبتکران با بخش تستها است. در ابتدای هر عنوان از تستهای کتاب، آدرس صفحات در کتاب درسی و همچنین آدرس ایستگاههای درس و نکته، که این ایستگاهها در قسمت پاسخ تشریحی قرار دارند، آمده است. بنابراین دانشآموزی که قصد مطالعه صفحه یا صفحات خاصی را در کتاب درسی دارد، به سادگی میتواند تستها و همچنین درسنامههای مربوط به آنها را بیابد و مطالعه کند. با توجه به تعداد زیاد تستها در هر فصل، حدود «یکسوم» از تستها که دربرگیرندهٔ تمامی مطالب و مفاهیم هستند، با حروف اختصاری V. I. T نشاندار شدهاند، که اولویت در حل این تستها است. «V. I. T» مخفف عبارتVery Important Tests(به معنای تستهای خیلی مهم)است. تستهای دیگری نیز با علامت «دسا» نشاندار شدهاند که به معنای دومین سطح اهمیت است. یعنی دانشآموزان میتوانند بعد از تستهای V. I. T، میتوانند به سراغ حل تستهای دسا بروند. اگر دانشآموزی فرصت بیشتری برای حل تست داشت، میتواند از تستهای بدون علامت استفاده کند. تستهای تالیفی و تستهای کنکور در کتاب شیمی دوازدهم تست مبتکران از هم جدا شدهاند؛ یعنی در هر عنوان، ابتدا تستهای تالیفی آورده شده است و سپس تستهای کنکور پایانبخش هر عنوان هستند.
آزمون چکاپ
در هر فصل چند آزمون چکاپ وجود دارد، بعد از هر چند عنوان از هر فصل، آزمون چکاپی آورده شده است. تعداد سوالات آزمونهای چکاپ، متناسب با حجم و عمق مطالب است. در ابتدای هر آزمون چکاپ، تعداد سوالات و وقت پیشنهادی برای حل آن آورده شده است.
آزمون جامع
در پایان هر فصل از کتاب شیمی دوازدهم مبتکران یک آزمون جامع ۳۵ سوالی برای محک دانشآموزان آماده شده است. در این بخش هم مانند آزمونهای چکاپ، در ابتدای هر آزمون، تعداد سوالات و وقت پیشنهادی برای حل آن آورده شده است. کسب درصد حداقل ۶۰، به معنای رسیدن به تسلط نسبی در آن فصل است.
پاسخنامه کلیدی
در پایان هر فصل بعد از پایان تمامی تستها اعم از آزمونهای چکاپ و آزمون جامع، پاسخنامه کلیدی تستها آورده شده است.
ایستگاه درس و نکته (درسنامه)
ایستگاههای درس و نکته که همان درسنامههای کتاب شیمی ۱۲ مبتکران هستند در قسمت پاسخ تشریحی گنجانده شدهاند. در این قسمت اغلب، مطالب به صورت مباحثهای آموزش داده شدهاند؛ به این معنا که سه دانشآموز با سه سطح علمی مختلف، «صفر کیلومتر و بیدقت»، «متوسط و کاملاً معمولی» و «تیز و عمیق و دقیق» و یک معلم نکتهسنج، شرایط کلاس درس را در ذهن تداعی میکنند و مطالب را به زبانی طنز و سرگرمکننده به خوانندگان کتاب منتقل میکند. نکتهٔ مثبت دیگر درسنامهها، استفاده از کاریکاتورها و نقاشیهای مرتبط با مطالب است که باعث ثبت مفاهیم در حافظهٔ بلندمدت دانشآموزان میشود. وجود مثالهای متناسب بهویژه در سؤالات محاسباتی، در قسمت درسنامه، با توجه به پاسخ گام به گامی که در ارائهٔ روش حل دارند، بسیار کاربردی و آموزنده است.
پاسخنامه تشریحی
یکی از نقاط قوت کتاب شیمی دوازدهم مبتکران، پاسخنامه تشریحی کامل و جامع آن است. یکی از ویژگیهای برجستهٔ پاسخنامه تشریحی، تعیین سطح سؤالات است. در کنار پاسخ هر سؤال، سطح آنها که یکی از ۴ مورد زیر است، مشخص شده است.
آسان: پاسخگویی در کمتر از ۳۰ ثانیه
متوسط: پاسخگویی در کمتر از یک دقیقه
سخت: پاسخگویی در بیشتر از یک دقیقه
خیلی سخت: پاسخگویی در بیشتر از سه دقیقه
در همهٔ سؤالات، توضیحات کامل است و هر آنچه برای تفهیم دانشآموز نیاز است، بیان شده است. بررسی سایر گزینهها در پاسخنامه، بهدفعات انجام شده است. برای برخی از سؤالات بیش از یک راه حل ارائه شده است.
جمعبندی
کتاب شیمی دوازدهم مبتکران، کتاب مناسبی برای دانشآموزان کنکوری و دوازدهم است. هر دانشآموز با هر سطح علمی، میتواند استفادهٔ لازم را از این کتاب ببرد. رویکرد کتاب شیمی ۱۲ مبتکران، تستی است، اما دانشآموزان دهم میتوانند با مطالعهٔ این کتاب، از این جهت که درسنامه و پاسخنامه تشریحی بسیار کاملی دارد، در امتحان نهایی، به نمرات بالایی برسند. دانشآموزان، با مطالعهٔ کتاب مذکور به طور کامل از کتاب درسی بینیاز میشوند. تمامی نکات کتاب درسی به صورت خط به خط در ایستگاههای درس و نکته قید شده است