کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم، اثری از انتشارات گاج است که به قلم آقای حمیدرضا زارع نوشته شده است و دانشآموزان رشتهٔ تجربی در پایهٔ دوازدهم را برای امتحانات کلاسی، امتحانات نهایی و کنکور سراسری آماده میکند. این کتاب، مطابق کتاب درسی، در هشت فصل طراحی شده و در ۴۱۰ صفحه به نگارش درآمده است. محتوای کتاب بر پایهٔ ارائهٔ درسنامه و در ادامه، منبعی برای جمعبندی طراحی شده؛ با توجه به جداول، نمودارها و کادرهای متعددی که خلاصهای از درس را ارائه میدهند، دانشآموزان علاوهبر طول سال تحصیلی، در بازههای کوتاهتر، مثل ایام نوروز، شبهای آزمون یا هفتههای منتهی به کنکور نیز میتوانند از این کتاب کمک بگیرند. تمام مطالب کتاب در چارچوب کتاب درسی هستند و مولف از این ساختار تخطی نکرده است؛ بنابراین دانشآموزان برای امتحانات کلاسی و نهایی نیز میتوانند این کتاب را مطالعه کنند. این کتاب ۲۰ ساعت فیلم آموزشی نیز ارائه میدهد که در فهرست کتاب زمان هر آموزش برای هر فصل ذکر شده. داوطلبان میتوانند با اسکن QRcode موجود در فهرست به این ویدیوها دسترسی پیدا کنند.
طراحی گرافیکی کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم بسیار زیبا و جذاب است. صفحات از جنس کاغذ کاهی هستند. در هر صفحه از رنگهای متنوعی استفاده شده تا علاوهبر جلب توجه مخاطب، از خستگی ذهن و چشمان داوطلب جلوگیری کند. تمام شکلها با کیفیت و وضوح بالایی رسم شدهاند. فونت و سایز نوشتهها مناسب است و بسته به اهمیت موضوع، از رنگها و فونتهای مختلفی استفاده شده است؛ به طور مثال برخی جملات با رنگ آبی نوشته شدهاند یا موضوعات مهمتر بولد شدهاند. ویراستاری علمی نیز به خوبی انجام شده و در نگاه اول غلطهای نگارشی یا علمی به چشم نمیخورند. لحن غالب کتاب دوستانه و صمیمی است و مولف تا حد ممکن جملات خود را در قالب طنز بیان کرده است؛ همچنین هیچ ابهامی در شیوهٔ بیان جملات دیده نمیشود.
درسنامهٔ کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم گاج
درسنامههای کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم گاج میتوانند نقش یک معلم تماموقت را ایفا کنند چون به آموزش صفر تا صد مطالب پرداختهاند و حتی دانشآموزانی که سطح پایینی در درس زیستشناسی دارند نیز میتوانند با مطالعهٔ این منبع به سطح دلخواه خود برسند. مطالب هر فصل به چندین بخش تقسیم شده تا هم مولف و هم مخاطب کتاب بتوانند با دقت مضاعف به تحلیل و بررسی بپردازند و هم انسجام مفاهیم بیان شده بیشتر شود.
بخشهای مختلف درسنامه
اولین صفحه از هر فصل به معرفی کلیات مباحث پیشرو میپردازد؛ برای مثال در فصل سوم، انتقال اطلاعات در نسلها، مولف در چند جمله از اهمیت ژنتیک در زندگی روزمره میگوید. در ادامه به بررسی اهمیت این فصل در کنکور سراسری میپردازد.
«مشاورهنامهٔ زیستی» یکی از بخشهای کاربردی در این کتاب بهشمار میرود. در این بخش جزئیات مشاورهای فصل تحلیل شده و به سوالات مربوطه پاسخ داده شده است؛ مثلا: چقدر سوال میاد؟ چجوری سوال میاد؟ چجوری بخونیم؟ چقدر و کی بخونیم؟ چی بخونیم. همچنین مولف کادرهای درسنامه، شکلها و… را بهترتیب اهمیت مشخص کرده و بخشهایی را نیز تحت عنوان میتوانید نخوانید، بهتر است بخوانید و حتما بخوانید را معرفی کرده است.
آغاز درسنامهٔ اصلی از اینجاست: مطالب هر گفتار از کتاب درسی، بسته به اهمیت و حجم مفاهیم، به چندین زیرعنوان تقسیم شده است. خطبهخط کتاب درسی، تحلیل شکلها و جدولهای کتاب درسی، فعالیتها و مفاهیم مرتبط با موضوع از سالهای گذشته و… در این درسنامهها ارائه شدهاند. مولف کتاب برای تفهیم بهتر موضوع از شکلهای خارج از کتاب نیز استفاده کرده یا تلاش کرده با رسم نمودارها به مخاطب کمک کند به درک بهتری از مطلب برسد؛ البته این شکلها ارزش سوالی ندارند و فقط با هدف آموزش عمیقتر بررسی میشوند. این مورد در پاورقیهای کتاب نیز به چشم میخورد و نویسندهٔ کتاب در این قسمت در مورد بیماریها، عملکرد بخشهای مختلف، زندگینامهٔ دانشمندان و موضوعاتی از این قبیل حرف میزند.
در میان درسنامهها کادرهای جمعبندی نیز وجود دارند؛ مثلا در فصل پنجم، از ماده تا انرژی، یک کادر مستقل به بررسی هرآنچه راجعبه اکسیژن در کتابهای زیستشناسی دبیرستان وجود دارد پرداخته است.
صفحات طلایی گفتار کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم گاج
شکلهای گفتار: نکات مهم شکلها در این بخش مجددا یادآوری شدهاند.
عبارتنامهٔ گفتار: در این قسمت یک عبارت یا جملهٔ کوتاه نوشته شده؛ مثلا دانشآموز باید بداند نوعی مادهٔ شیمیایی جهشزا در دود سیگار بنزوپیرن نام دارد.
قیدنامهٔ گفتار: در این قسمت قیدهای مهم و استثناءهای گفتار بررسی میشوند.
تایملاین گفتار: مطالبی که تقدم و تاخر اتفاقات در آنها مهم است؛ مثلا مراحل تخمیر.
در انتهای هر فصل نیست جدولی از واژگان و اسامی لاتین و معادل فارسی آنان قرار گرفته است.
علامتهای راهنمای کتاب زیستشناسی سیر تا پیاز دوازدهم گاج
نکته: نکاتی که از متن کتاب یا شکلها استخراج شدهاند، نکات پرتکرار آزمونها و کنکور سراسری در این قسمت نوشته شدهاند.
تمرین و سوال: سوالات چالشی طرح شدهاند تا داوطلب تفکر عمیقتری داشته باشد.
آنچه گذشت و آنچه خواهیم خواند: نکات ترکیبی با سایر فصول و پایهها در این بخش ارائه شدهاند.
مثال: چند سوال آموزشی طرح شده و پاسخ آنها نیز بلافاصله در ادامه نوشته شده تا داوطلب به اهمیت آموختههای خود پی ببرد. مولف در مقدمهٔ کتاب ادعا کرده است حدود ۵۰ درصد مطالب این کتاب مربوط به مباحث ترکیبی است؛ البته هیچ کدام از مطالب بیان شده خارج از کتاب درسی نیستند.
مقایسه: در این بخش مطالب مقایسهای عنوان شدهاند تا دانشآموز شیوهٔ برخورد با این دسته مطالب را بیاموزد.